Σχέσεις

ΣΧΕΣΕΙΣ

Οι σχέσεις αποτελούν δομή, ενώ η αγάπη είναι αδόμητη. Η αγάπη λοιπόν σχετίζεται ασφαλώς, αλλά δεν μετατρέπεται ποτέ σε σχέση. Η αγάπη είναι μια διαδικασία από τη μια στιγμή στην επόμενη. Να το θυμάσαι. Η αγάπη αποτελεί μια κατάσταση της ύπαρξής σου, όχι μια σχέση. Υπάρχουν άνθρωποι που αγαπούν κι υπάρχουν άνθρωποι που δεν αγαπούν. Οι άνθρωποι που δεν αγαπούν υποκρίνονται πως αγαπούν μέσω των σχέσεων. Οι άνθρωποι που αγαπούν δεν χρειάζεται να έχουν κάποια σχέση – η αγάπη αρκεί.

Να είσαι άνθρωπος που αγαπά αντί να βρίσκεσαι μέσα σε μια σχέση αγάπης – διότι οι σχέσεις συμβαίνουν τη μια μέρα και εξαφανίζονται την άλλη. Είναι λουλούδια΄ το πρωί ανθίζουν, ως το βράδυ έχουν χαθεί.

Εσύ να είσαι άνθρωπος που αγαπά, Μάντρα.

Αλλά δυσκολεύονται πολύ οι άνθρωποι να είναι άνθρωποι που αγαπούν κι έτσι δημιουργούν
κάποια σχέση – και ξεγελάνε κατά τον τρόπο αυτό, ότι ΄΄Τώρα είμαι άνθρωπος που αγαπάει, αφού έχω μια σχέση.΄΄ Κι η σχέση μπορεί να είναι μονοπωλιακή, κτητική, αποκλειστική.

Η σχέση μπορεί να υπάρχει μόνο από φόβο, μπορεί να μην έχει τίποτε να κάνει με αγάπη. Η σχέση μπορεί να είναι απλώς ένα είδος ασφάλειας – οικονομικής ή κάτι άλλο. Η σχέση είναι αναγκαία μόνον επειδή δεν υπάρχει αγάπη. Η σχέση είναι ένα υποκατάστατο.

Να είσαι σε εγρήγορση! Η σχέση καταστρέφει την αγάπη, καταστρέφει την ίδια τη δυνατότητα της γέννησής της.

Osho, Walk Without Feet, Fly Without Wings and Think Without Mind, Ομιλία # 8




Αν μπορείς να αγαπάς χωρίς ζήλεια, αν μπορείς να αγαπάς χωρίς προσκόλληση, αν μπορείς να αγαπάς έναν άνθρωπο τόσο πολύ που η δική του ευτυχία να είναι και δική σου…. Ακόμη κι αν είναι με μια άλλη γυναίκα και είναι ευτυχισμένος, σε κάνει αυτό και σένα ευτυχισμένη, διότι τον αγαπάς τόσο πολύ: η δική του ευτυχία είναι και δική σου. Θα είσαι ευτυχισμένη επειδή είναι εκείνος ευτυχισμένος και θα είσαι ευγνώμων προς τη γυναίκα που έκανε ευτυχισμένο τον άνθρωπο που αγαπάς – δεν θα ζηλεύεις. Τότε η αγάπη έχει φτάσει σε ένα είδος αγνότητας.

Αυτή η αγάπη δεν μπορεί να δημιουργήσει δεσμά. Κι αυτή η αγάπη αποτελεί απλώς το άνοιγμα της καρδιάς προς όλους τους ανέμους, προς ολόκληρο τον ουρανό. Φαίνεται κάπως παράξενο΄ αλλά μας διδάσκουν συνεχώς ότι η αγάπη αποτελεί μια σχέση κι έτσι έχουμε συνηθίσει στην ιδέα ότι η αγάπη αποτελεί μια σχέση. Όμως αυτό δεν είναι αλήθεια. Πρόκειται για το κατώτατο είδος – είναι πολύ μολυσμένη.

Osho, Light on the Path, Ομιλία #25 




Η ελευθερία είναι η υπέρτατη επιθυμία του ανθρώπου. Ο άνθρωπος μπορεί να ανθίσει μόνο μέσα σε ελευθερία. Ο διαλογισμός θα φέρει ελευθερία.

Και δεν είμαι κατά της αγάπης΄ βρίσκεται μόνο ένα σκαλί πιο κάτω από την ελευθερία και είναι πολύ όμορφο να έχεις την αγάπη σαν άρωμα τριγύρω σου. Ας είναι η ελευθερία το κέντρο σου και η αγάπη η περιφέρειά σου. Ας είναι η αγάπη η περιφέρεια και η ελευθερία το κέντρο και τότε θα έχεις πλήρη ύπαρξη, μια ύπαρξη ολόκληρη.

Οι σχέσεις όμως δεν λειτουργούν ποτέ. Με ρωτάς: ΄΄Πώς γίνεται να είναι αφοσιωμένοι δυο άνθρωποι ο ένας στον άλλο;΄΄ Δεν μπορούν. Η αφοσίωση υπάρχει προς την ύπαρξη, όχι ανάμεσα στον ένα και τον άλλο. Η αφοσίωση μπορεί να υπάρχει μόνο προς το όλον, όχι από τον ένα προς τον άλλο.

΄΄Πώς λειτουργεί μια σχέση;΄΄ ρωτάς. Δεν λειτουργεί – και το βλέπεις αυτό παντού. Απλώς προσποιείται πως λειτουργεί. Οι άνθρωποι λένε συνεχώς ότι όλα είναι εντάξει, όλα είναι καλά. Τι νόημα έχει να δείχνει κανείς τη δυστυχία του; Τι νόημα έχει να δείχνει κανείς τις πληγές του; Τις κρύβει συνεχώς. Είναι εξευτελιστικό να δείχνεις τις πληγές σου κι έτσι οι άνθρωποι προσποιούνται ότι όλα πάνε καλά. Χαμογελούν συνεχώς, καταπιέζουν συνεχώς τα δάκρυά τους.

Αναφέρουν ότι έχει πει ο Φρίντριχ Νίτσε, ΄΄Χαμογελώ συνεχώς και γελώ για τον απλό λόγο ότι, αν δεν χαμογελώ, μπορεί να αρχίσω να κλαίω.΄΄ Τα χαμόγελα είναι ένας τρόπος να καλύψεις τα δάκρυά σου: μετατοπίζεις την ενέργειά σου από τα δάκρυα στο χαμόγελο, έτσι ώστε να μπορέσεις να ξεχάσεις τα δάκρυά σου. Οι πάντες όμως είναι γεμάτοι από δάκρυα.

Έχω εξετάσει τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων, τις σχέσεις τους. Είναι γεμάτη δυστυχία, αλλά την καλύπτουν, προσποιούνται ότι όλα πάνε εντάξει. Οι σχέσεις δεν λειτουργούν, δεν μπορούν να λειτουργήσουν.

Και λες: ΄΄Φοβάμαι να αφοσιωθώ σε κάποιον κι έτσι αποφεύγω τις σχέσεις.΄΄ Έχεις απόλυτα δίκιο που φοβάσαι να αφοσιωθείς σε κάποιον κι έχεις απόλυτο δίκιο που αποφεύγεις τις σχέσεις, αλλά μην αποφεύγεις να σχετίζεσαι. Μην κάνεις καμιά αποκλειστική σχέση, να είσαι φιλικός. Άσε την αγάπη να ανέβει στο επίπεδο της φιλικότητας, άσε την να είναι απλώς η ποιότητά σου. Δίνε αγάπη. Μην τη μετατρέπεις σε σχέση, απλώς δίνε αγάπη.

Αυτά είναι τα τρία στάδια. Οι σχέσεις είναι το κατώτατο, ανήκει στα ζώα. Η αγάπη είναι ιδιότητα της ύπαρξής σου. Όπως ακριβώς αναπνέεις, άσε και την αγάπη να υπάρχει, αυτό είναι ανθρώπινο. Και η αγάπη στην υπέρτατη έκφρασή της δεν αποτελεί καν μια ποιότητα, γίνεσαι η ίδια η αγάπη. Δεν είναι καν όπως η αναπνοή, αποτελεί την ίδια σου την ύπαρξη΄ τότε είναι πνευματική. Αλλά η τρίτη αυτή δυνατότητα μπορεί να συμβεί μόνο μέσω του διαλογισμού. Η εκλέπτυνση εκείνη μπορεί να υπάρξει μόνο αν η ενέργειά σου περάσει μέσα από την αλχημεία της διαλογιστικότητας.
Osho, Zen: Zest Zip Zap and Zing, Ομιλία #5 




Αν δεν είσαι φωτισμένος, οι εξωσυζυγικές σχέσεις είναι καλές. Έχε λοιπόν όσες μπορείς πριν φωτιστείς, γιατί μόλις φωτιστείς, δεν μπορώ να σε βοηθήσω! Τότε θα είσαι τελειωμένος.

Πότε-πότε μια μικρή γεύση από καινούργια γυναίκα, καινούργιο άντρα, ξαναζωντανεύει το ενδιαφέρον σου για την παλιά γυναίκα και τον παλιό άντρα. Αρχίζεις να σκέφτεσαι, ΄΄Στο κάτω-κάτω, δεν είναι και τόσο κακή.΄΄ Λίγη αλλαγή είναι πάντοτε καλή.

Δεν είμαι εναντίον των εξωσυζυγικών σχέσεων. Οι άνθρωποι που είναι εναντίον τους σου διδάσκουν στην πραγματικότητα την κτητικότητα με έμμεσο τρόπο. Όταν λέω ότι δεν είμαι εναντίον των εξωσυζυγικών σχέσεων, σου διδάσκω τη μη-κτητικότητα. Δες την ουσία: αν μιλώ για μη-κτητικότητα, οι άνθρωποι σκέφτονται, ΄΄Αυτό είναι πνευματικό πράγμα, είναι θρησκευτικό – πολύ ωραία!΄΄ Αν όμως μιλώ για εξωσυζυγικές σχέσεις, αμέσως προσβάλλονται οι πνευματικοί και οι θρήσκοι άνθρωποι.

Λέω όμως το ίδιο πράγμα. Αν μιλήσω για μη-κτητικότητα, θα είναι μια αφηρημένη έννοια, αν μιλήσω για εξωσυζυγικές σχέσεις είναι κάτι το συγκεκριμένο. Και δεν μπορείς να ζεις με αφηρημένες έννοιες, πρέπει να ζήσεις με τη συγκεκριμένη ζωή. Και τι κακό μπορεί να κάνει; Αν ένας άντρας έχει κουραστεί με την ίδια γυναίκα – τις ίδιες καμπύλες, την ίδια γεωγραφία, την ίδια τοπογραφία – πότε-πότε λίγη διαφορετική γεωγραφία, λίγο διαφορετικό τοπίο… κι έρχεται σπίτι ξανά ενδιαφερόμενος να εξερευνήσει τον παλιό χάρτη. Του δίνει ένα διάλειμμα – διάλειμμα για καφέ. Κι έπειτα από κάθε διάλειμμα για καφέ ασχολείσαι και πάλι με την ίδια δουλειά, τους ίδιους φακέλους, και τους ανοίγεις κι αρχίζεις να δουλεύεις… Το διάλειμμα για καφέ σε βοηθάει.

Δεν θέλω να ενδιαφέρονται οι άνθρωποι για ανέφικτα ιδανικά. Δεν είμαι καθόλου ιδεαλιστής. Είμαι προσγειωμένος, ρεαλιστής.

Αν θέλουν οι άνθρωποι να ζουν μαζί σε βαθιά οικειότητα, δεν πρέπει να είναι κτητικοί. Πρέπει να επιτρέπουν ελευθερία. Και αυτό ακριβώς είναι η εξωσυζυγική σχέση – ελευθερία.
Osho, Philosophia Ultima, Ομιλία #3 





Οι σχέσεις είναι όμορφες γιατί είναι ένας καθρέφτης. Υπάρχουν όμως ανόητοι – βλέπουν στον καθρέφτη το πρόσωπό τους και το βλέπουν άσχημο κι έτσι καταστρέφουν τον καθρέφτη. Είναι φανερή η λογική τους: ο καθρέφτης τούς κάνει άσχημους, καταστρέφουν λοιπόν τον καθρέφτη και τότε είναι όμορφοι.

Οι σχέσεις είναι καθρέφτης. Όποτε έχεις σχέση με έναν άνθρωπο – μια σύζυγο, έναν σύζυγο, έναν φίλο, έναν εραστή, έναν εχθρό – υπάρχει εκεί ένας καθρέφτης. Η σύζυγος καθρεφτίζει τον σύζυγο. Βλέπεις εκεί τον εαυτό σου. Κι αν βλέπεις έναν άσχημο σύζυγο, μη προσπαθήσεις να φύγεις από τη γυναίκα σου – η ασχήμια βρίσκεται μέσα σου. Άφησε την ασχήμια. Ο καθρέφτης είναι πολύ ωραίος΄ έχε ευγνωμοσύνη προς τον καθρέφτη εκείνο.

Αλλά οι ανόητοι και οι δειλοί ξεφεύγουν πάντα και γίνονται απαρνητές΄ οι γενναίοι και σοφοί ζουν πάντα μέσα σε σχέσεις και τις χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη. Όταν ζεις με κάποιον, έχεις συνεχώς ένα καθρέφτη δίπλα σου. Κάθε στιγμή ο άλλος σε αποκαλύπτει, σε εκθέτει στο φως. Όσο πιο κοντινή είναι μια σχέση τόσο πιο καθαρός είναι ο καθρέφτης΄ όσο πιο μακρινή είναι μια σχέση τόσο πιο λίγο καθαρός είναι ο καθρέφτης.

Osho, My Way: The Way of the White Clouds, Ομιλία #11





Ζήσε και ζήσε με τόση ολικότητα ώστε να έρθεις σε επαφή με τον εαυτό σου. Και δεν υπάρχει κανείς άλλος τρόπος για να έρθεις σε επαφή με τον εαυτό σου. Όσο πιο βαθιά ζεις τόσο πιο βαθιά γνωρίζεις τον εαυτό σου, σε σχέσεις, σε μοναχικότητα. Όσο πιο βαθιά προχωρείς σε σχέσεις, στην αγάπη, τόσο πιο βαθιά γνωρίζεις. Η αγάπη γίνεται ένας καθρέφτης. Κι εκείνος που ποτέ δεν αγάπησε δεν μπορεί να είναι μόνος, το πολύ να νιώθει μοναξιά.

Εκείνος που αγάπησε και γνώρισε μια σχέση μπορεί να είναι μόνος. Τώρα η μοναχικότητά του έχει μια τελείως διαφορετική ποιότητα, δεν πρόκειται για μοναξιά. Έζησε μέσα σε σχέση, εκπλήρωσε την αγάπη του, γνώρισε τον άλλο και γνώρισε τον εαυτό του μέσω του άλλου. Τώρα μπορεί να γνωρίσει τον εαυτό του απευθείας, τώρα ο καθρέφτης δεν είναι αναγκαίος. Σκέψου κάποιον που δεν έχει δει ποτέ κανένα καθρέφτη. Μπορεί να κλείσει τα μάτια του και να βλέπει το πρόσωπό του; Αδύνατον. Δεν μπορεί καν να φανταστεί το πρόσωπό του, δεν μπορεί να διαλογιστεί πάνω σε κείνο. Ο άνθρωπος όμως που έχει βρεθεί μπροστά σε ένα καθρέφτη, που κοιτάχτηκε εκεί, που γνώρισε το πρόσωπό του μέσω του καθρέφτη, μπορεί να κλείσει τα μάτια του και να δει το πρόσωπο μέσα του. Αυτό ακριβώς συμβαίνει με τις σχέσεις. Όταν προχωρεί ένας άνθρωπος σε μια σχέση, η σχέση τον καθρεφτίζει, τον αντανακλά, και μπορεί έτσι να γνωρίσει πολλά πράγματα που είναι μέσα του και δεν ήξερε ποτέ ότι υπάρχουν.

Μέσω του άλλου μπορεί και γνωρίζει το θυμό του, την απληστία του, τη ζήλεια του, τη κτητικότητά του, την ευσπλαχνία του, την αγάπη του και χιλιάδες διαθέσεις της ύπαρξής του. Πολλά κλίματα συναντά μέσω του άλλου. Σιγά-σιγά έρχεται μια στιγμή που μπορεί τώρα να είναι μόνος του΄ μπορεί να κλείσει τα μάτια του και να γνωρίσει απευθείας τη συνειδητότητά του. Γι΄αυτό και λέω ότι για τους ανθρώπους που δεν αγάπησαν ποτέ ο διαλογισμός είναι πάρα πολύ δύσκολος.

Εκείνοι που αγάπησαν βαθιά μπορούν να γίνουν βαθείς διαλογιστές΄ εκείνοι που αγάπησαν μέσα σε κάποια σχέση είναι τώρα σε θέση να είναι μόνοι τους. Έχουν γίνει ώριμοι τώρα, ο άλλος δεν είναι αναγκαίος τώρα. Αν υπάρχει ο άλλος, μπορούν να μοιραστούν πράγματα, όμως η ανάγκη έχει εξαφανιστεί΄ τώρα δεν υπάρχει καμιά εξάρτηση.
Osho, Living Tao, Ομιλία #1